«Элек марҗа кодагый белән уртак аллабыз өчен эчә идек, хәзер үзебезнекенә дип догалар укыйм»

Була бит шундый кешеләр: өермә кебек килеп керәләр дә, шул өермәләренә башкаларны да бөтереп алып кереп китәләр. Телисеңме-юкмы - син инде ул кешенең орбитасында әйләнә башлыйсың. //Сөембикә//

Бүген бүлмәгә килеп кергән әбекәй дә барыбызның игътибарын шунда ук үзенә кадаклап куйды. Ниндидер башка эш эшләү турында уйлау да мөмкин түгел: аның тавышы колакчыннар аша да үтеп керә, үз-үзен тотышы ихтыярсыз рәвештә елмаю уята.

Әбекәй ярымтатар, ярымурыс, ярыммөселман, ярым әллә кем шунда. Башына япкан яулыгы астыннан буялган җирән чәчләре чыгып тора, кызгылт-сары төстәге озын ыштаны өстеннән кызыл чапанга охшаш кием киелгән. Яше сиксәнгә җитеп килә икән. Бераз чатанлап йөрсә дә, Каф таулары артыннан әйләнеп кайтырлык көч-гайрәте сизелгән кебек.

Безгә килүенең сәбәбе… Хәер, сүзне үзенә бирик әле.

- Сезгә килүемнең сәбәбе, балакайлар, бик җитди. Кайсыгыз монда глауный? Миңа глауныегыз кирәк. Юкмыни? Алайса… Ярар, сез дә ярыйсыз инде. Гәҗиттә эшлисез бит, белергә тиешсез. Менә карагыз әле монда (ул бер төргәк кәгазьләр җәеп сала), карагыз, карагыз! Нинди ояты белән бу хөкүмәт миннән шулкадәр акча түләтә ул, ә?! Миндә, нәрсә, Әндрәй казнасы бар дип беләме ул? (Түшәмнәр - әбинең тавышыннан куркып-дерелдәп куйды бугай).Тормаган малай өчен дә түләтәләр бит, әбәү! Безобразие! Так бит, балакайларым, ул малайның Мәскәүдән кайтып та кергәне юк. Шунда марҗа хатыны белән яшәп ята.

- Улыгыз булышмыймыни?

- Булышкан, ди, тот капчыгыңны!! (Бу көр тавыштан инде безнең кот бот астына төшеп киткәндәй булды. Әбекәйнең тавышы кисәк кенә күтәрелеп, кинәт тынычланып калуына ияләнер өчен вакыт кирәктер ул). Пошире, яме. Пропискада миндә һаман, бер тиен акча биргәне юк. Шуның өчен дә түләтә бит хөкүмәт. Ул малай миндә тормагач, ник мин аның өчен дә түләп торырга тиеш әле?

- Пропискада сездә булгач, ул да исәпләнә шул.

- Исәпләмәсеннәр! Тормаган кеше өчен ник түлим, ди. Сез язып чыгыгыз да, түләтмәсеннәр.

- Закон буенча шулай каралган шул. Пропискадан төшсә генә.

- Төшерерсең. Ашау байдан, үлем Ходайдан дип ята ул. Марҗасы куып чыгарса, кая барсын? Монда кайта инде. Озаграк торсын иде әле шунда… Үз улың булса да, берең эчеп, икенчең эчмәсә рәхәт түгел ул. Элек килешә идек салгалаган чакта, хәзер пәриләребез туры килми.

- Кем салгалаган чакта?

- Кем дип… Урыс арасында яшәп, әүлия булып булмый инде. Самагунын да кудык, эчүен дә эчтек. Дөньяның арт ягына тибеп яшәргә тырышасың бит ул яшьрәк чакта. Әнә шул самагун мичкәсен өй башына менгезгәндә аягым таеп озак кына яткач, ташладым инде. Намазга да шуннан соң бастым. Элек марҗа кодагый белән уртак аллабыз өчен чәкештереп эчә идек, хәзер үзебезнекенә дип догаларымны укыйм. Нигә аптырап карыйсыз әле? Әллә үзегез алланың кашка тәкәләреме? Намаз укыйсызмы әллә?? Юкмыни? Ту-ты! Ә мин укыйм!
Булышмыйсыз инде алайса? Ни хәҗәтемә шулай олагаем итеп салгандыр бу йортны мәрхүм ирем? Кызының күренмәгәненә дә биш былтыр. Анысы Америкага ук китеп олакты. Әмрикән үстереп ята. Ичмасам, урыс та түгел. Сашкасының хет Анжеласы белән урысча сөйләшеп була.

- Ә Сашка ул кем?

- Сәгыйть инде. Атасы шундый юньсез исем кушкан иде малайга. Соң нинди урыс аны шулай атасын? Марҗасы да шулай ди, мин дә шулай гадәтләндем инде. Ызначит, булышмыйсыз? Ә-ә-ә. Болар миннән урамны яктырткан өчен дә түләтмиләр микән әле? Слишком күп бит бу. Аны мин ничек түлим? Киттем алайса. Бер файдагыз булмады.

Китте әбекәй. Үзе алып кергән өермәне үзе үк алып чыгып китсә дә, күңелнең әллә кай җирендә ниндидер хисләр дулкыны кузгалып, шактый вакыт тынгы бирми торды әле. Безнең кеше дә, безнеке түгел дә иде ул әби. Хаталарыбызның көзгесе булганга шулай тынычлыкны алдымы соң әллә??

Лилия Фәттахова

Татар Тодау