“Ир-атлар рәхмәт әйтәчәк!”

Альбина өйдә торт пешерү белән һәвәсләнеп китте. “Социаль челтәрләр аша баллы ризык сорап мөрәҗәгать итүчеләр артканнан-арта”, – ди хуҗабикә, ике җиңен сызганып. Ә тортларны саклау өчен суыткыч кирәк. Тик күршебезнең тәгәрмәченә таяк тыгып маташучылар да бар икән. Өйдән чыкмыйча акча эшләп ятучылардан  Президентка да зарландылар.

Казанда Татарстан Президенты каршындагы эшмә­кәрлек буенча советның чираттагы утырышы узды. Билгеле булганча, мондый чаралар өч айга бер тапкыр үткә­релә. Биредә эшмәкәрләрне борчыган иң четерекле мәсь­әләләрне уртага салып сөй­ләшәләр. Рөстәм Миңне­ханов мондый очрашу­лар­ның әһәмиятен кат-кат ис­кәртеп килә: проблемаларны бергә­ләп хәл итү күпкә җиңелрәк. Эшмәкәрләргә яр­дәм итү дә мөһим. Хәер, кем күзлегеннән ничек күренә бит. “Бәхетле” кибетләр чел­тәре хуҗасы Мөслимә Латыйпова Президентка социаль челтәрләр аша заказ алып, өйдә пеше­релгән баллы ризык сатып ятучылардан зарланды. Бак­саң, ул бу хакта Илбашы Владимир Путинга да җиткер­гән булган икән. “Әле­ге проблема белән күптән очраштык. Бу бит азык-төлек­нең куркынычсызлыгына, ха­лык­ның сәламәтлегенә кагыла. Мондый ялган эшмәкәр­леккә каршы 2017 елдан бирле көрә­шәм. Бүген үзең җитештергән продукцияне сату күләме артканнан-арта. Бөтен социаль челтәрләрне басып алдылар. Бер-ике бә­леш пешерә­ләр дә шуннан тәм таба башлыйлар, акча кызыктыра. “Бәхетле”дә эшләү­че белгеч­ләрне үзләренә җәлеп итәргә теләүчеләр дә бар, чөнки бернинди салым түлисе юк. Мондый законсыз бизнес без – намуслы җитеш­терү­челәр­нең эшенә комачау итә”, – диде ул.

“Өйдә көмешкә куып, шу­ның белән күршеләрегезне сыйлыйсыз икән, бу – бер хәл. Сатсагыз, һичшиксез, проблемаларыгыз булачак. Би­редә дә шул ук хәл. Өйдә пешергән тортны бергәләп ашасагыз, зыян юк, әгәр сату белән шөгыльләнсәгез, телә­сә нинди азык-төлекнең билгеле бер кагыйдәләр ниге­зендә әзерләнүен истән чыгармаска кирәк. Арада намуслы ке­шеләр күп, әлбәттә. Ничек кенә булмасын, өйдә утыручы әниләргә шөгыль табу юлларын эзләргә кирәк. Бәл­ки, технопарк оештырыргадыр, кил­сеннәр дә эшләсен­нәр. Җаен тапсак, мондый хатыннар ирләренең теңкәсенә тиюдән дә туктаячак, чөнки эш белән мәшгуль булачаклар. Ир-атлар да рәхмәт әйтәчәк!” – дип фикерен җиткерде Рөс­тәм Миңнеха­нов. Мәсьәләнең тагын бер ягына килсәк, кибет тортына караганда, өйдә пеше­рел­гә­ненә өстенлек бирәләр икән, димәк, уйланырлык җир­лек бар. Югыйсә “әниләр­неке” шактый кыйммәтрәк бит. “Тортның бер килосы 1 мең сумнан башлана. Әле тагын бизәлеше өчен түлисе. Зур булмаган торт уртача 1,5–2 мең сумга төшә. Атнасына кимендә 5–6 торт пешерәм”, – ди күршебез. Баллы ризыкны күбрәк балалар бәйрәм­нәренә сатып алалар икән.

Чарада катнашучы, үзе дә кайчандыр социаль чел­тәрләр аша аяк киеме җитеш­терү эшен башлаган, ә бүген предприятие хуҗасы дәрә­җәсенә ирешкән эшмәкәр дә мондый башлангычларны “муеныннан чабып өзмәскә” үтенде. “Сезгә аяк киеме тектерү өчен сертификат та бүләк итмәкче идек, әмма барып чыкмады”, – дип Рөстәм Миңнехановка мөрәҗәгать итте ул. “Миңа аяк киеме туры китерү бик җайсыз шул”, – дип шаяртты Президент. Шунда ук сүзне җитдигә борып, дәвам итте: “Сездән сертификат ала алмыйм, бу дөрес булмаячак. Тик акчасын түләп, тектерергә риза. Татарстанда җитеш­терелгән аяк киеме киеп йөрү минем өчен горурлык булачак”. Республика башлыгы бизнес-омбудсмен Тимур Нагумановка эш тә кушты: социаль челтәрләр аша бизнес оештыручыларны яңадан җыеп сөйләшергә кирәк.

Эшмәкәрләргә дә җиңел түгел. Чарада катнашучы бе­рәү караңгылык эчендә якты ут күренмәүдән зарланды. Автосервис хуҗасы үз эшен җәелдерү өчен моннан биш ел элек җир сатып алган икән. Документларны юридик яктан тикшергәннәр, бар да тәртиптә. Проблема тирән­дәрәк булган. Бу урыннан югары көчәнешле линия узуы ачыкланган. “Төзелешне туктатырга туры килде. Биш елдан бирле хатлар язам, мәсьәлә хәл ителми”, – диде ул. Рөстәм Миңнеханов ярдәм итәргә ышандырды. Аның әйтүенчә, Казан картасында кайда нинди челтәрләр узуын ачыклап бетерү мөһим. Тик моның өчен аз да түгел, күп тә түгел, 1 миллиард сумнан артык акча кирәк икән. Татарстан мәгълүматлаштыру һәм элемтә министры Роман Шәйхетдиновның әйткәннәре Президентны да гаҗәп­лән­дерде: “Саташасызмы әллә? Бер миллиардлык эш башкару өчен ярты Казанны казып чыгып, чыбыклар үткәрергә кирәк. Сүз, рәсем ясап, шуны картага төшерү турында бара бит. Нинди миллиард ул?” Рөстәм Миң­нехановка законсыз рәвештә автомобильгә техник тик­шерү үткәрүчеләр, оешма­ларның күчмә милкенә салым салуга бәйле ташламаларны бетерү, банклар проблемасы турында да җит­керделәр.

Эльвира Валиева

(“Ватаным Татарстан”,   /№ 59, 25.04.2018/)