"Та­биб­лар бу хак­та әйт­кәч, күп­ме ела­га­ным­ны үзем ге­нә бе­ләм…" (ЯЗМЫШ)

Шул чак­та­гы бор­чу-хәс­рәт­тән сө­тем бе­теп, улым­ны да туй­ган­чы име­зә ал­мый кал­дым. Кыз ба­ла тәр­би­я­лә­вем­не төш­лә­рем­дә кү­реп уя­на идем. Ирем бе­лән әле өй­лә­неш­кән­че үк, ур­так план­нар кор­ган­да, ул да гел кыз ба­ла те­лә­ве ту­рын­да әй­тә иде. Исем дә сай­лап куй­ган идек – Ай­сы­лу.

Улы­быз­га 10 яшь тул­ган­да, тәр­би­я­гә ба­ла алу ту­рын­да ирем бе­лән сөй­ләш­кән идек. Йө­ри тор­гач ва­кыт уз­ды, тә­ки тә­вәк­кәл­ләп, бө­тен ки­рәк­ле до­ку­мент­лар­ны ту­ты­рып, ике ел элек опе­ка бү­лек­чә­се­нә ил­теп бир­дек. Ба­ла­ны тәр­би­я­гә алу шун­дый озак ва­кыт та­ләп итә тор­ган эш дип кем уй­ла­ган?!. Ин­тер­нет­та да, те­ле­ви­зор­да­гы кай­бер тап­шы­ру­лар­да да яти­мә ба­ла­лар тәкъ­дим итү­ләр күп бит. Чын­лык­та, алай җи­ңел ге­нә эш­лән­ми икән шул. Ме­нә ике ел уз­гач, ин­де өмет өзел­гәч, без­гә опе­ка бү­ле­ген­нән шал­ты­ра­тып: «Ки­ле­гез, кү­ре­гез, хәл ите­гез!» – ди­гән­нә­рен ишет­кәч, үзем­не ка­я ку­яр­га бел­мә­дем. Бер як­тан, сө­е­неч­тән си­ке­реп йө­ри­се ки­лә, икен­че як­тан, кур­кы­та да. Ниш­ләр­гә бел­ми­чә, әр­ле-бир­ле йө­ри баш­лый­сың.

Опе­ка бү­ле­ген­дә без­нең ке­бек ба­ла алыр­га те­ләү­че ата-ана­лар­га дә­рес­ләр уз­дыр­ган­нар иде. Шун­да сөй­лә­де­ләр: имеш, ба­ла­ны тәр­би­я­гә алыр­га те­ләү­че ата-ана­лар ике төр­кем­гә ае­ры­ла икән. Бе­рен­че­се: «Ба­ла ул то­вар тү­гел, аның чә­че, күз тө­се, ма­тур­лы­гы мө­һим тү­гел», – ди­сә; икен­че төр­кем: «Ба­ла­га кү­ңе­лең ятар­га ти­еш, югый­сә, алыр­га кил­гән­дә үк бе­рәр җи­ре оша­мый кал­са, ул гел ачу­ың­ны ки­те­реп то­ра­чак», – ди икән. Хәт­та, әнә шул, алыр­га кил­гән­дә үк оша­мый кал­ган җи­рен сә­бәп итеп, ба­ла­ны ки­ре кай­та­ру­чы­лар да бар, ди. Шу­ңа кү­рә мин ал­дан ук бик бор­чыл­дым. Оч­ра­шу ни­чек узар: ошар­мы, юк­мы, кү­ңе­лем ятар­мы?..

Ба­ла яны­на кер­гәч тә елап җи­бә­рә яз­дым. Күз­лә­рем яшь­лән­де. Кур­чак ке­бек ма­тур, сау-сә­ла­мәт ба­ла­ны ни­чек­ләр ге­нә кал­ды­рып кит­те икән бу ана? Аны кул­ла­ры­ма алып ярат­кан­да күз яшем­не ты­я ал­ма­дым, ул ин­де ми­не­ке иде. Бер ай­лык кыз­чык, әй­тер­сең, үз әни­сен күр­гән­дәй ку­ан­ды, хәт­та ел­ма­еп җи­бәр­гән­дәй то­ел­ды. Шәф­кать ту­таш­ла­ры да аның ми­ңа ох­шап то­ру­ын әйт­те. Кы­зым­ны бү­ген үк алып кай­тып ки­тә­сем кил­де! Тик иң тиз ди­гә­нем дә әле ике көн­нән ге­нә мөм­кин икән. Шу­лай итеп, өч-дүрт көн эчен­дә без­нең га­и­лә тор­мы­шы та­мыр­дан үз­гәр­де: дү­шәм­бе ба­рып күр­дек – пән­җе­шәм­бе ин­де алып кай­та­сы иде. Ике көн бу­е ирем бе­лән ки­бет­ләр бу­ен­ча чап­тык, кы­зы­быз­га ки­рәк бу­ла­чак бө­тен әй­бер­ләр­не ал­дык. Аны өй­гә алып кайт­кан көн ирем бе­лән өй­лә­неш­кән көн­гә ту­ры кил­де. Шул көн­не үк аңа исем дә куш­тыр­дык.

Аңа ка­рап то­рам һәм әле дә ыша­нып бе­тә ал­мыйм: бер ат­на элек ке­нә без аның дөнь­я­да бар­лы­гын да бел­ми идек, ә бү­ген ул, йор­ты­быз­ны нур­га кү­меп, бүл­мә ур­та­сын­да ята. Ка­рап ту­я ал­мый­быз. Әти­се дә янын­да ча­бып кы­на йө­ри. Мин аның бу­е, авыр­лы­гы ту­рын­да со­ра­ма­ган да бул­ган­мын, бү­ген ме­нә кар­та­дан укы­дым. Ул шун­дый бә­лә­кәй – 44 сан­ти­метр гы­на.

Хә­зер без­нең дә кы­зы­быз – Ай­сы­лу­ы­быз бар. Бу шат­лык­ны бар га­ләм­гә кыч­кы­ра­сым ки­лә! Мин та­гын бер тап­кыр әни бул­дым һәм эчем­дә­ге ку­а­ныч­ны бер­ни­чек тә сөй­ләп, аң­ла­тып бе­те­рә ал­мыйм. Хы­ял­лар чын­га аша ул, ыша­ныр­га гы­на ки­рәк!

Ай­зи­лә Р. Ка­зан шә­һә­ре, Сираҗи сүзе